Geroepen tot discipelschap
Bijbelgedeelte
Matteüs 26:24-27
Overige teksten: Lucas 6:40; Marcus 3:14; 2 Timoteüs 3:10; 2 Timoteüs 2:15
Thema: Discipelschap is "imitatio Christi"
In het oude Israël werden rabbi’s zeer gerespecteerd; het was een hele eer om een discipel te zijn van een beroemde rabbi. Een rabbi moest een grote kennis hebben van de Bijbel en een voorbeeldig leven leiden; hij leefde als het ware de Thora voor.
Er waren voor de discipelen van een rabbi vier taken om te verrichten:
- De eerste taak van een discipel was om zich de woorden van de rabbi in het hart te prenten en ze uit het hoofd te leren.
- De tweede taak was om de tradities en interpretaties van zijn of haar leraar te leren kennen. Een discipel observeerde dus hoe de rabbi de sabbat hield, hoe hij vastte, hoe hij bad, hoe hij de zegen uitsprak over voedsel, enz.
- De derde taak van een discpel was om de acties van zijn of haar leraar te imiteren: in gedachten, spraak en gedrag.
- Tenslotte was de vierde taak om zelf ook eigen discipelen op te leiden en te trainen.
Jezus volgde dit model van "rabbi met discipelen". Hij werd een gezaghebbende rabbi genoemd (Matteüs 7:29) Zijn discipelen moesten net als Hij worden: ‘Iedere volmaakte discipel zal net als zijn meester zijn'. (Lucas 6:40).
Discipelschap is de kunst van het nabootsen, het na-apen, de kunst van het achter rabbi Jezus aanlopen. De discipel imiteert zijn rabbi, eert hem en volgt hem letterlijk overal en altijd, 24/7.
Jezus week op twee punten van dit model af.
Ten eerste nodigde Hij zijn discipelen zelf uit (middenin hun dagelijkse bezigheden!), in plaats dat wannebe discipelen op zoek gingen naar een geschikte rabbi om te te volgen. Hij riep hen en ze lieten alles achter en volgden Hem.
Ten tweede koos Jezus Zijn discipelen uit het “eenvoudige volk”. Geen van Jezus’ discipelen was een “hoogstaande geestelijke”; het waren voor het grootste deel gewone arbeiders, met relatief weinig geestelijke scholing.
In de christelijke traditie werd dit soort discipelschap ook voortgezet, denk bijvoorbeeld aan Paulus en Timoteüs. Daarom kon Paulus tegen Timoteüs zeggen: “Maar jij hebt mij nagevolgd in mijn onderwijs, levenswandel, levensopvatting, geloof, geduld, liefde, volharding" (2 Tim. 3:10).
Een verschil met het rabbischap van Jezus is natuurlijk dat Paulus en andere apostelen en oudsten die als voorbeeld dienen, duidelijk onvolmaakt zijn. Zij kunnen niet onvoorwaardelijk gevolgd worden - alleen zolang zij zelf Christus navolgen.
Dit soort discipelschap kan ook tegenwoordig in de gemeente nog voorkomen, of via de huiskringen.
In Matteüs 16: 24-27 zien we dat er een functieomschrijving van discipelen gegeven wordt, met daarin de kosten en de baten. Dit zijn in totaal 5 dingen:
- Je hebt een verlangen bij Jezus te horen: "Als iemand achter Mij aan wil komen".
- Je verloochent jezelf. Het gaat hier om je eigenzinnigheid, je egoïsme, je ego (Edging God Out’, God buitensluiten). Het houdt overgave in, aan Jezus, zonder dat je passief wordt of fatalistisch of denkt je verstand niet meer te hoeven gebruiken. “Het is onze taak consequent vanuit de Heer en Zijn belangen te denken”.
- Je neeemt je kruis op. Dat is niet: ieder huisje heeft zijn kruisje (dat heeft iedereen!). Maar: Het uiterste wat je bij het volgen van Jezus moet opgeven, is misschien wel je leven. Je begint bij een keuze voor Hem aan een dodenmars. Want: Een te comfortabel christenzijn zonder kruis en zonder navolging, noemt Dietrich Bonhoeffer ‘goedkope genade’.
- Volg Mij, zegt Jezus. We laten in woord en daad zien dat we Jezus volgen, wat het ook kost. Je krijgt levenslang als je gelooft, levenslang met Jezus. Dat is geen gemakkelijke weg, verre van dat.
- Je bestemming: als je bereid bent alles op te geven, zul je zien dat je alles wint. Je ziel wordt gered en je leven krijgt de waardering die het verdient bij de wederkomst van Jezus.